Diplomatie
Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib tijdens haar persconferentie in New York. — © belga
De Europese Unie, De Arabische Liga en Saudi-Arabië gaan samenwerken aan een nieuw vredesinitiatief voor het Midden-Oosten. België wordt in oktober de eerste gastheer.
In de marge van de Algemene vergadering van de Verenigde Naties die vandaag in New York start, kondigde Josep Borrell, Europa’s hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, een Peace Day Effort voor het Midden Oosten aan. De Unie gaat daarvoor samenwerken met de Arabische Liga en Saoedi-Arabië. Het vertrekpunt blijft een tweestatenoplossing voor het conflict tussen Israël en Palestina. België wordt de gastheer voor de openingssessie in oktober.
Tijdens een briefing suggereerde minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) dat de keuze voor België niet toevallig is. ‘We zijn betrokken partij’, benadrukte ze. ‘2023 was het dodelijkste jaar met meer dan 200 doden aan Palestijnse kanten en 30 aan Israëlische kant. Voortdurend worden nieuwe nederzettingen gebouwd. We moeten daar dringend iets aan doen. De zorgwekkende toestand bedreigt de veiligheid in de volledige regio. De kwestie wordt ook een prioriteit van het Belgische voorzitterschap van de EU in het eerste semester van 2024.’
Eerder had Caroline Gennez (Vooruit), eveneens in New York, aangestipt dat Borrell tijdens de EU-Raad voor Ontwikkelingssamenwerking in Cadiz vorige week de Belgische vrankheid op prijs stelde. De minister van Ontwikkelingssamenwerking herhaalde tijdens de Raad dat ‘vergeten crisissen’ – onder meer in Congo en de bezette Palestijnse gebieden – extra aandacht moeten krijgen. ‘In de bezette Palestijnse gebieden, bijvoorbeeld, wordt de situatie onhoudbaar. Ze vond dat de Israëli’s hele dorpen van de kaart hadden geveegd.
Woorden met gewicht
Haar oorspronkelijke uitspraken in De Morgen veroorzaakten eind augustus een diplomatieke rel met Israël. De Belgische ambassadeur mocht het in Jeruzalem gaan uitleggen. Lahbib liet dan weer de Israëlische ambassadeur in Brussel langskomen. De twee ministers tilden in New York niet al te zwaar aan dat diplomatieke gekissebis. Ze speelden naar verluidt een beetje ‘good cop, bad cop’. Lahbib: ‘Onze ambassadeur heeft gewoon het regeerakkoord uitgelegd.’
De minister van Buitenlandse Zaken liet er geen twijfel over bestaan. Ze deelt de stevige veroordeling van Gennez. ‘Zeker, ik zit op dezelfde lijn. Onze positie is trouwens nooit veranderd. Scholen die we zelf in de Palestijnse gebieden hebben gebouwd worden met de grond gemaakt. Dat is onaanvaardbaar, erg pijnlijk. We hopen daarbij de Europese Unie op één lijn te krijgen.’
Lahbib benadrukte dat de ‘keuze van woorden’ in de discussie erg belangrijk was. Ze refereerde niet meteen aan haar Belgische collega maar aan de Palestijnse president Abou Abbas. Die beweerde in een toespraak dat Adolf Hitler de joden niet had vermoord uit antisemitisme maar vanwege hun ‘sociale functies in de samenleving zoals het uitlenen van geld’. Lahbib vindt de uitspraak ‘misplaatst en gevaarlijk, antisemitisch, om niet te zeggen negationistisch’.
In een eerste fase worden Israël en Palestina niet bij het initiatief betrokken. Er wordt gewerkt in drie werkgroepen: politiek en veiligheid, economie en milieu en de ‘menselijke dimensie’.