De inflatie beweegt nog niet structureel in de goede richting. Daarom kondigt de ECB niet één, maar twee renteverhogingen aan. ‘We hebben nog een lange weg af te leggen’.
‘We zijn er nog lang niet’. De inflatie in de eurozone mag dan wel langzaam dalen, ECB-voorzitter Christine Lagarde is ervan overtuigd dat de strijd nog niet gestreden is. Die daling zegt immers niet alles. Ze heeft vooral te maken met de lagere energieprijzen. ‘Maar de onderliggende inflatie, zonder voeding en energie, is nog niet naar beneden gegaan. Die staat nog op het hoogste niveau ooit’, benadrukte Lagarde gisteren tijdens de persconferentie van de ECB. Ook de voedingsinflatie van 14,1 procent bewijst dat er nog werk aan de winkel is.
De bankiers beslisten om de depositorente op te trekken van 2 naar 2,5 procent. Dat was geen verrassing. Wel onverwacht was de mededeling dat de bank van plan is om er in maart nog een half procentpunt bij te doen. Dat de ECB nu al een voorafname neemt op een nog te nemen besluit, moet aangeven hoe vastbesloten de strijd gevoerd wordt. De uitdaging is voor de ECB groter dan voor de Amerikaanse tegenhanger, de Federal Reserve Board. Die lijkt succes te boeken: in de Verenigde Staten is de onderliggende inflatie wel al aan het dalen. Ook de Fed verhoogde deze week de rente, maar de verhoging was maar half zo groot als die in de eurozone.
Lagarde benadrukte dat ze in de strijd tegen de hoge prijzen de hulp kan gebruiken van de lidstaten. Die hebben de afgelopen maanden met gulle hand steun uitgekeerd om ondanks de hoge energieprijzen de koopkracht op peil te houden. Maar nu die prijzen behoorlijk gedaald zijn, moet misschien ook die steun worden aangepast, suggereerde Lagarde. Als dat niet gebeurt en gezinnen overgecompenseerd worden, zal dat de inflatie juist aanwakkeren. ‘Als die aanpassing niet gebeurt, wordt onze taak bemoeilijkt. We vragen niet om alle maatregelen in te trekken, wel om er rekening mee te houden dat ze nu niet meer zo hoogdringend zijn als een paar maanden geleden’. De ECB-bestuurders hadden de Ier Paschal Donohoe uitgenodigd om die boodschap over te brengen. Hij is de voorzitter van de eurogroep, die de Europese ministers van Financiën groepeert.
Dat de kerninflatie nog niet daalt, bewijst niet dat het effect van de hogere rente uitblijft, zei Lagarde. Ze kijkt daarvoor naar de gegevens over banken. In navolging van de ECB-rente zijn ook de marktrentes gestegen. ‘Daardoor is er minder vraag naar leningen. Dat zie je bijvoorbeeld door de daling van het aantal hypotheken’. Dat bewijst volgens de ECB-voorzitter dat het beleid vruchten afwerpt.
Nu zo goed als vast staat dat de rente in maart wordt opgetrokken naar waarschijnlijk 3 procent, kan de speculatie verschuiven naar de periode daarna. De volgende beslissing wordt genomen in mei. Of er dan opnieuw een verhoging nodig is, zal afhangen van de toestand op dat moment, zei Lagarde. Als de rente een niveau heeft bereikt waarbij de inflatie duidelijk afneemt, is het zaak om het peil zo lang als nodig vast te houden. ‘Daar zijn we nog ver van verwijderd’.
Dat de ECB een doortastende toon aanslaat, heeft ook te maken met het wegebbende risico op een recessie. ‘De economie is veerkrachtiger dan verwacht’, stelde Lagarde vast, verwijzend naar het uitblijven van economische krimp in het vierde kwartaal. Er was nog een heel lichte groei van 0,1 procent. Ook de arbeidsmarkt geeft voorlopig nog geen krimp. De lonen stijgen, maar niet sterker dan verwacht.