Wetstraat
© ANP / Marcel van den Bergh
De Raad van State heeft heel wat bezwaren bij het voorstel van decreet inzake stikstof, dat werd ingediend door Open VLD en N-VA. Cruciale elementen zoals impactscore en drempelwaarden doorstaan niet de toetssteen.
De Raad van State stelt vragen bij ‘de begrijpbaarheid en doorzichtigheid’ van het voorstel van decreet ‘over de programmatische aanpak stikstof’, zoals werd ingediend door Wilfried Vandaele en Bart De Wever van N-VA en door Willem-Frederik Schiltz en Tom Ongena van Open VLD. De Vlaamse politiek keek reikhalzend uit naar dat advies van de Raad van State. Die merkt met name op dat ‘het instrument van de “impactscore”, dat een centrale rol speelt in de hele regeling, onvoldoende transparant is’. Dat haalt meteen een centraal element in het decreet onderuit.
Bovendien heeft de Raad van State in een aantal gevallen bezwaren tegen het hanteren van drempelwaarden om de verplichting tot het opstellen van een passende beoordeling weg te nemen.
De Raad van State stelt ook vast dat ‘voor een aantal ongelijke behandelingen die de voorgestelde regeling invoert vooralsnog geen afdoende verantwoording voorligt’. Zo hekelt de Raad dat er onvoldoende wordt beargumenteert waarom biologische veehouderijen een impactscore mogen hebben die veertig keer hoger ligt dan kleinschalige veehouderijen. Ook blijkt ‘onvoldoende waarom enkel voor het Turnhouts Vennengebied de bijkomende emissiereductie wordt opgelegd’.
De meerderheidspartijen reageren afwachtend en willen het advies eerst bestuderen. Wel hoor je onder een aantal liberalen, die al kritischer stonden tegenover het decreet, dat dit advies een streep trekt door de kern van het decreet, namelijk: het idee dat je onder een bepaald percentage een vergunning zou krijgen zonder passende beoordeling.
CD&V en minister van Landbouw Jo Brouns kunnen niet anders dan hier hun gelijk in zien bewaarheid worden. Zij waarschuwden eerder al voor het onderscheid tussen landbouw en industrie en voor het hanteren van impactscore en drempelwaarden. Binnen de partij klinkt dan ook dat dit een ‘vernietigend advies’ is.
Open VLD en N-VA namen de opmerkelijke demarche om een voorstel van decreet in te dienen, nadat de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVB) een vergunning had vernietigd voor een ethaankraker van Ineos in de haven van Antwerpen. Men wachtte het advies van de Raad van State af om te zien of men kon doorgaan met het decreet, al dan niet met een wisselmeerderheid in het Vlaams Parlement.
‘De Raad van State maakt brandhout van het decreet, maar ook van de eisen van CD&V’, zegt Mieke Schauvliege. ‘Zo zegt dit advies dat het onderscheid tussen landbouw en industrie wel kan, maar dat het dan wel moet wetenschappelijk onderbouwd zijn. De Raad van State vernietigt niet alleen het decreet, maar ook het akkoord. Dit is een grote buis voor iedereen die eraan heeft gewerkt. Groen wil wel degelijk een stikstofdecreet. De toestand van onze natuur is ernstig en een decreet is nodig voor de toekomst van landbouw en industrie. Iedereen terug naar de tekentafel: huiswerk opnieuw maken.’
Bruno Tobback van Vooruit klinkt voorzichtiger. ‘Dit advies ligt in de lijn van de RvVB. Als je de afbouw van stikstof niet hard kan maken met een ondubbelzinnig bindend kader, dan zijn nieuwe vergunningen heel moeilijk rechtszeker te maken.’
Nu dit advies vernietigend lijkt te zijn, is het de grote vraag wat er nu zal gebeuren. Voor Ineos biedt dit advies alvast geen nieuw toekomstperspectief.