Groot-Brittannië heeft zijn regeringswissel achter de rug. Liz Truss bood kort voor de middag haar ontslag aan als premier. Nadien werd Rishi Sunak aangesteld door koning Charles en hield hij zijn eerste toespraak als premier.
Sunak – de 57ste premier van het Verenigd Koninkrijk – had eerder op de dag laten weten dat er zeker geen nieuwe algemene verkiezingen komen, ook al was daartoe opgeroepen. Voorlopig houdt hij vast aan 31 oktober om zijn fiscale hervormingen voor te stellen, al wordt een uitstel niet uitgesloten.
Kort na de middag hield hij zijn eerste toespraak waarin hij vooral beklemtoonde dat er hem een zware taak wachtte. ‘Ik heb de vraag van de koning aanvaard om een regering te vormen’, zei Sunak bij zijn terugkeer van Buckingham Palace. Ons land verkeert in een diepe crisis. We worstelen nog met de naweeën van corona, de oorlog in Oekraïne dompelt ons in een zware energiecrisis.’
Foto: reuters
‘Ja, er zijn fouten gemaakt’
‘Liz Truss was niet fout’, zei Sunak over zijn voorgangster. ‘Ik bewonder haar dan ook. Ja, er zijn fouten gemaakt, maar dat is niet uit kwade wil gebeurd, integendeel. Maar de fouten zijn gemaakt, ik zal ze herstellen. Dit land heeft nood aan economische stabiliteit, er zijn moeilijke beslissingen op komst. We mogen onze kinderen en kleinkinderen niet opzadelen met schulden omdat wij de problemen niet oplossen. Het is mijn vaste overtuiging dat ik het vertrouwen van de bevolking zal verdienen.’
Sunak had ook lof voor Boris Johnson, de eerdere premier. ‘Het mandaat dat onze partij in 2019 heeft gekregen, is iets van iedereen’ zei hij. ‘Ik weet dat ik werk te doen zal hebben om het vertrouwen te herwinnen, maar ben ervan overtuigd dat dat zal gebeuren.’
Het was Britse media trouwens opgevallen dat er geen aanhangers van Sunak naar zijn eerste perscontact waren gekomen voor het traditionele applaus voor de nieuwe premier. Dat werd gezien als een signaal om de Conservatieve Partij als één blok te laten overkomen, niet als een partij waarin individuen het tegen elkaar opnemen.
‘Ik ben klaar om ons land te dienen’, zei Sunak nog. ‘Hoe zwaar het ook zal worden. Maar als de kans zich aandient om dat te doen, moet je niet twijfelen of het wel het juiste moment is.’ Verwacht wordt dat Sunak op 31 oktober zijn economische plannen uit de doeken doet, al sloot de nieuwe premier niet uit dat het later zou worden.
Sunak had vooraf gemeld dat zijn partij niet zou ingaan op de vraag om algemene verkiezingen. Ed Davey, leider van de LibDems, beschouwt dat als een gebrek aan vertrouwen van de Conservatieven in het Britse volk.
Kabinetszitting
Eerder op de dag had Liz Truss haar laatste kabinetszitting gehouden, voor ze naar koning Charles trok om daar officieel het ontslag van haar regering aan te bieden. Bij het verlaten van Downing Street 10 na die vergadering moesten de ministers afwachten of zij een plek zouden krijgen in de regering van Rishi Sunak. Verwacht wordt dat de nieuwe premier de samenstelling daarvan snel bekendmaakt.
Liz Truss: ‘Betere tijden liggen in het verschiet’
Truss hield bij het verlaten van haar ambtswoning een korte toespraak, in het gezelschap van haar man en haar dochters. ‘We hebben, ook in een korte periode, als regering dringend en beslissend gehandeld’, zei ze. ‘We hebben duizenden bedrijven gered van een faillissement, we voerden lagere belastingen in om de Britse bevolking toe te laten om meer te doen.’
‘Ik wens Rishi Sunak alle succes toe’, zei Truss. ‘Ik zal hem steunen, al zal dat vanuit de achtergrond zijn. Laat me duidelijk zijn: er staat op dit moment één kwestie voorop en dat is Oekraïne. Dat moet zo blijven.’